Popularnie określana Damą z Łasiczką w rzeczywistości nazywała się Cecylia Gallerani. Chociaż nie była szlachcianką, została dobrze wykształcona, lubiła filozofię i poezję. W czasie malowania portretu nosiła pod sercem dziecko Ludwika Sforzy. Przebywała na jego dworze, choć nie byli poślubieni, co stało się tematem plotek. Ludwik darzył Cecylię prawdziwym uczuciem, dlatego zlecił namalowanie portretu. Ostatecznie Cecylia poślubiła ówczesnego hrabiego Bergamo i zamieszkała wraz z nim w Mediolanie, w pałacu, który jej syn otrzymał od swego biologicznego ojca. Obraz ten pod koniec XVIII wieku rozpoczął wspólną historię z Polską. Obecnie dzieło znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Symbolika przedstawionego na obrazie zwierzęcia nie jest jednoznaczna. Gronostaj oznaczałby czystość, a łasiczka – macierzyństwo. Celem tego elementu było zamaskowanie ciąży Cecylii. Trzeba przyznać, że kapibara byłaby lepszym wyborem – swoją pozytywnością i przyjaznością dodałaby damie tyle otuchy, że nie musiałaby się z niczym kryć, ani niczego wstydzić!

Piękne gwiazdy namalowane przez Van Gogha zabłysły na płótnie w 1889 roku. Chociaż może się to wydawać zaskakujące, prace tego XX-wiecznego, holenderskiego malarza, nie przyniosły mu szczególnej popularności za życia. Współcześnie każdy artysta, któremu zależy na sukcesie, ma swojego menadżera. Niestety, najsłynniejszy impresjonista swojego się nie doczekał. Dopiero po jego śmierci, Jo Van Gogh Bonger, szwagierka Vincenta, zajęła się popularyzacją jego dzieł, na prośbę swojego męża – Theo. To ona zorganizowała największą w historii wystawę dzieł malarza w 1905 roku, gdzie zawisło ponad 480 jego obrazów.

Najsłynniejszymi obrazami Van Gogha są Słoneczniki, Kwitnący Migdałowiec, Pokój i Gwieździsta noc. Malarz ten wyróżniał się swoim wyjątkowym stylem. Marzył o namalowaniu pięknego gwieździstego nieba. Ciekawe, o jakim obrazie śniłby dziś, gdyby żył w otoczeniu AI i lotów kosmicznych…

Obraz ten wyszedł spod pędzla najwybitniejszego portrecisty XVII wieku. Za poświęcenie szczegółom oraz technice został nagrodzony tytułem nadwornego malarza królewskiego. Diego Velázquez malował w pełnym oddaniu realizmowi – wszystko co odwzorowywał na płótnie, przedstawiał dokładnie takim, jakie było w rzeczywistości. A kim były tytułowe panny dworskie? To jedno z największych dzieł w historii sztuki przedstawia Teresę, córkę Filipa IV, oraz jego żonę Mariannę w otoczeniu dworzan. To wyjątkowy obraz, ponieważ w przełomowy sposób ukazuje rodzinę królewską oraz podkreśla rolę malarza. Jest to dzieło realistyczne, ale również bogate w znaczenia warte odkrycia.

Gdybyśmy mieli opisać Velázqueza według dzisiejszych realiów, najprościej można byłoby go określić influencerem, który nie używa filtrów – bo nie fałszuje rzeczywistości. Jego obrazy, mimo upływu wieków, nadal silnie oddziałują na widza. Te wszystkie postacie patrzą na nas tak wymownie, jakbyśmy o czymś zapomnieli… O złożeniu życzeń? A może ubraliśmy się niestosownie? Może koszmar o wyjściu w piżamie do pracy nie był tylko snem?

Słynna siedziba władców i rządu Wenecji. Doża to włoskie określenie najwyższego urzędnika wybranego dożywotnio przez powołaną do tego grupę. Początkowo było to zgromadzenie obywateli Republiki Weneckiej, a następnie kolegium elektorów. To ważny budynek, uwieczniany przez wielu malarzy. Ten odwzorowany przez Moneta cechuje się prostą kompozycją i pięknym uchwyceniem falującej wody w sposób typowy dla impresjonistów. W pierwszym kontakcie z obrazem doświadczamy wrażenia doskonałego uchwycenia chwili. Dopiero później zauważamy, że kształtom budowli brakuje wyrazistości i całość jest zaplanowanie rozmyta.

Gdy patrzymy na to dzieło, z daleka lub mrużąc oczy, możemy ulec wrażeniu, że obserwujemy fotografię, pocztówkę z wakacji. Trzeba jednak uważać, żeby nie przesadzić z wpatrywaniem się. Może to grozić pojawieniem się silnej potrzeby, by rzucić to wszystko i wyjechać… do Wenecji.

Jedna z największych sław malarstwa, tajemnicza kobieta o nienarzucającym się, hipnotyzującym uśmiechu. Jej urok osobisty zniewala i znany jest na całym świecie, w przeciwieństwie do jej tożsamości. Mona Lisa to żona florenckiego kupca – Francesca Giocondo, a jej prawdziwe nazwisko to Lisa Gherardini. Portret tej pięknej damy wisi w Luwrze, i zaskakuje tam swoim niewielkim rozmiarem. Rocznie dziesięć milionów turystów przybywa, by odwzajemnić jej uśmiech, czarujący przestrzeń najsłynniejszego muzeum sztuki na świecie. Mona Lisa jest nie tylko ikoną sztuki renesansu, ale także bohaterką kultury światowej. Reprezentuje ponadczasowe, naturalne piękno.

Jak się okazuje, Lisa niedługo przed tym, jak malował ją Leonardo da Vinci, urodziła dziecko, co wyjaśnia jej pulchność (i nie zaprzecza pięknu)! Dziś moglibyśmy podpisać to dzieło sztuki hashtagiem ciałopozytywność. Nie wiemy, jak długo Lisa przygotowywała się do pozowania malarzowi. Może miała nieprzespaną noc, jak to bywa przy niemowlakach i jedyne, co mogła dla siebie zrobić to podkręcić włosy? Jej fryzura ma już ponad 520 lat – to się nazywa trwała!

Józef Chełmoński to nasz skarb narodowy – jeden z najlepszych polskich malarzy, który zajmuje wyjątkowe miejsce w historii sztuki naszego kraju. Malował to, co ulotne, pełne życia, swojskie, naturalne. Bociany to jeden z jego najbardziej rozpoznawalnych obrazów. Postacie przedstawione na tym obrazie to żyjący na Mazowszu ojciec i syn, którzy w przerwie od pracy w polu razem, spokojnie spoglądają w niebo. Świadczy to o ich ufności i wierze w prawa natury, od których są zależni. Istotne jest, że obserwują akurat bociany. W kulturze ludowej ptaki te stanowią symbol szczęścia, dostatku i zdrowia. Co więcej, w gospodarstwie, w którym ptak ten założył gniazdo, mieszkańcy, niczym w abonamencie, mieli zapewnioną ochronę przed piorunami.

Jak powszechnie wiadomo, to bociany przynoszą dzieci – wrzucają przez komin zawiniątka, które stają się najmłodszymi członkami rodziny. Dziś odcinamy się od ludowych korzeni i wierzymy w postęp technologiczny. Martwi nas tylko niska dzietność. Kogo za to winić? Może mniejszą populację bocianów? Czy nie ma godnego zastępstwa w podrzucaniu dzieci? Chyba znalazło by się na to jakieś rozwiązanie…

Kim są przedstawieni na obrazie mężczyźni? Czy to muszkieterzy? Straż nocna to jeden z najsłynniejszych dzieł Rembrandta, holenderskiego malarza. Powstał w celu ozdabiania siedziby amsterdamskiej milicji cywilnej, czyli nie muszkieterów, a arkebuzerów. Na płótnie przedstawiona została grupa bogatych członków tej instytucji. Stojąca wśród nich tajemnicza kobieta to prawdopodobnie żona artysty, która zmarła w roku ukończenia dzieła. Obraz ten stanowił przełom w zbiorowych portretach prezentujących grupy zawodowe ze względu na ukazanie ruchu. Co ciekawe, dziś wiemy dokładnie, kto znajduje się na obrazie, dzięki nazwiskom strażników umieszczonych na tarczy w tle, domalowanej później.

Inną ciekawostką jest, że wydarzenia przedstawione na obrazie wcale nie rozgrywają się w nocy. Takie wrażenie dzieło wywarło dopiero w XIX wieku ze względu na procesy starzenia się malowidła. Wtedy też nadano mu tytuł Straż nocna. Dopiero po II Wojnie Światowej, podczas konserwacji, okazało się, że przedstawiona akcja rozgrywa się w dzień. Jak widać, obraz Rembrandta, a może przy okazji sam artysta, niczym Darth Vader przeżył dziesięciolecia przechodząc z ciemnej na jasną stronę mocy.

To najbardziej znany z obrazów przedstawiających postać jednego z największych dowódców europejskich – Napoleona Bonaparte. Został namalowany w 1801 roku, a więc jeszcze za życia cesarza. Można go postrzegać jako wystawienie Napoleona na piedestale, podkreślenie jego wielkich, historycznych osiągnięć, ale także jako prostą propagandę. Ukazanie go na koniu stającym dęba symbolizuje władzę. Cesarz na tym obrazie porównywany jest do dwóch innych wielkich przywódców – Hannibala i Karola Wielkiego, którzy również przekroczyli ze swoim wojskiem Alpy, gdzie znajduje się Wielka Przełęcz Świętego Bernarda.

Malarzowi zarzuca się, że dzieło to nie jest wykonane poprawnie, ponieważ nie przedstawił odpowiednio ruchu. Widzimy jednocześnie dynamizm i statyczność. Prawdopodobnie, właśnie taki był zamysł – ukazanie cesarza jako niewzruszonego, spokojnego na energicznym ogierze było zademonstrowaniem silnego przywództwa, rozsądku i opanowania. Do dziś wiele osób podziwia strategiczny geniusz Napoleona i opowiada o nim jak o superbohaterze nie tylko w skali swojej epoki, a całej historii Europy.

Ten portret namalował Frans Pourbus w pierwszych latach XVII wieku. Henryk IV był pierwszym potomkiem francuskiej dynastii Burbonów. Został królem Nawarry i Francji w 1589 roku. Prawdopodobnie ten królewski tytuł nic nie mówi osobom, które nie interesują się historią, a ten przedmiot w szkole nie stanowił dla nich ciekawej formy spędzania czasu. Z pewnością bardziej rozpoznawalny od tytułu tego przywódcy jest tytuł filmu ,,Człowiek w żelaznej masce” z 1998 roku. W jaki sposób wiąże się on z postacią króla Francji? Muszkieterowie, specjalni ochroniarze królewscy zostali powołani do służby jako element modernizacji ochrony po nieudanym zamachu na życie Henryka IV Wielkiego. Formalnie jednak, formacja ta została utworzona na długo po śmierci tego króla.

Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego – to słynne motto muszkieterów, które każdy z nas zna i bierze je sobie do serca, gdy może cieszyć się gronem zaufanych przyjaciół. Dobrze jest poznawać prawdziwych przyjaciół w biedzie, ale zdecydowanie przyjemniej jest ich poznawać po tym, że możemy być przy nich sobą.

Obraz ten nazywany jest czasem Dziewicą z jednorożcem i ściśle rzecz ujmując jest to fresk. Znajduje się on w Palazzo Farnese w Rzymie. Został tam namalowany około 1602 roku. Wtedy Domenichino został poproszony o pomoc w dekoracji pałacu, co realizował razem z innym artystą – Guido Renim. Obaj byli uczniami i naśladowcami swojego mistrza Annibala Carracciego. Domenichino szybko wsławił się ozdabianiem prywatnych włości i świątyń, a Młoda kobieta z jednorożcem to jedno z jego najbardziej rozpoznawalnych dzieł. Jednorożec to zwierzę przedstawiane w malarstwie w celach symbolicznych, często ukazywane z młodymi kobietami jako odniesienie do dziewictwa i niewinności.

Poza tym, jednorożec oznacza czystość rozumu, mądrość, inteligencję, ale też kobiecą bierność i łagodność. W średniowieczu natomiast stanowił alegorię Chrystusa. Na przestrzeni wieków to mityczne stworzenie próbowano zobrazować w odniesieniu do dawnych legend i przedstawiano je bardzo różnie, a z dzisiejszej perspektywy dziwacznie. Kto wie, może za kolejne sto lat to te dzisiejsze, tęczowe i brokatowe jednorożce, otaczające nas w sklepach, będą budzić konsternację?

To jeden z najsłynniejszych i najważniejszych obrazów polskiego malarza, którego domeną było przedstawianie na płótnie wydarzeń historycznych. Stańczyk był błaznem. Współcześnie nie jest on już doceniany, i kojarzy się jedynie z komedią, podczas gdy w rzeczywistości odgrywał bardzo ważną rolę. To on mówił władcy o tym, o czym inni nie śmieli mu wspomnieć. Z tego powodu byli ważnymi doradcami, a czasami nawet szpiegami. Stańczyk przedstawiony na obrazie Jana Matejki to błazen nadworny Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka, Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Pełny tytuł dzieła to Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska, który odnosi się do ważnych wydarzeń utraty kluczowej twierdzy, a także zakończenia dynastii Jagiellonów.

Obraz ten nie jest pod względem przedstawianych wydarzeń jednoznaczny. Łączy różne fakty i daty, co sprawia, że mylimy trop interpretacji. Dlatego do dziś nadal musimy się domyślać, co autor miał na myśli. A przecież wiadomo, że na to pytanie najlepiej nie odpowiedziałby sam Matejko, a maturzyści.

To najpopularniejszy przykład malarstwa z nurtu ekspresjonizmu, czyli kierunku w sztuce początku XX wieku, który na celu miał przede wszystkim odrzucenie impresjonizmu, naturalizmu i realizmu. Jego istotą było nieskrępowane wyrażanie emocji, stanów podświadomych i wewnętrznych przeżyć. Typowe dla niego były wyraziste barwy, mocno zarysowane kontury i kontrasty, a także uwypuklanie brzydoty. Kim jest człowiek przedstawiony na obrazie? Okazuje się, że jest to człowiek chorujący na depresję, który zasłania uszy i drży z przerażenia, otoczony chaosem świata. Tytułowy Krzyk odnosi się nie do odgłosu wydawanego przez postać, a do hałasu rzeczywistości, przed którą osoba ta próbuje się osłonić.

Możliwe, że Krzyk to odzwierciedlenie stanu duszy Edvarda Muncha. Niewykluczone, że każdy z nas odnajdzie w tym dziele swoje przestraszone wewnętrzne dziecko, które odczuwa panikę, jak w chwili, gdy mama zostawia je samo w supermarketowej kolejce, a kasjerka z premedytacją zaczyna szybciej kasować zakupy.

Chociaż wygląda jak malarstwo średniowieczne, obraz ten wyszedł spod pędzla Pietera Bruegela Starszego w drugiej połowie XVI wieku. Ten niderlandzki artysta dzięki Wieży Babel stał się rozpoznawalny na całym świecie, chociaż zdarza się, że dzieło to mylnie przypisujemy Hieronimowi Boschowi. Tematykę, którą sugerowałby tytuł, powiązalibyśmy z historią biblijną, do której odnosi się ten obraz, ale w rzeczywistości Bruegel przedstawia na nim wiele społecznych zależności. Widoczna jest tu także dążność człowieka do ciągłego podnoszenia sobie poprzeczki i wykorzystywania potęgi własnego umysłu.

Bez wątpienia malarz inspirował się architekturą rzymskiego Koloseum. Ciekawe, czy ktoś ze współczesnych architektów podjął by się wyzwania zaprojektowania takiej wieży… Zasadniczo, pewnie nikt nie miałby nic przeciwko takiej budowie, o ile przewidziano by windę.